آبان ۹۸، کاتالیزوری برای تغییر

برای تحقق یک نظام مردم‌سالار لازم است از تمرکز قدرت جلوگیری شود؛ لذا در یک چنین هژمونی، قدرت‌ها در مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند. در واقع قدرت از طریق قدرت کنترل می‌شود که صورت نهادی آن تفکیک قواست.

گروه دانشگاه خبرگزاری دانشجو، زینب مهدوی؛ با گذشت دو سال از ایام سخت و ناگوار آبان ماه سال ۹۸، اما همچنان اقدام قابل توجهی در راستای محکومیت عاملان اصلی آن فاجعه نمی‌بینیم و یکی از پرسش‌هایی که به ذهن متبادر می‌شود ناظر بر این مطلب است که چرا دادستانی که باید وکیل مدافع حقوق مردم باشد، هیچ اقدامی در جهت احقاق خون‌های به ناحق ریخته شده صورت نداده؟ بلکه طرف حاکمیت را گرفته است! البته مشخصا در اینجا منظور ما برخورد با آن دسته از خاطیانی نیست که سابقه‌دار بودند یا به منظور عملیات کشته‌سازی و اغتشاش، از چند مدت قبل توسط سرگروه‌هایی آماده شده بودند و به درستی طبق قانون مجازات اسلامی به حکم آنها رسیدگی شد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

بلکه مورد نظر ما مردمی هستند که حکومت و حتی دادستانی اذعان کردند بی‌گناه کشته شدند و حتی تعدادی از آنها را شهید اعلام کردند.

 

یکی از علل چنین رفتاری، خلاء تئوریک و ساختاری ما در  تفکیک قوا به مثابه رویکردی در جهت توزیع قدرت است؛ نه صرفا به منظور تقسیم کار و تخصصی شدن امور، بلکه با نگاه به مبنای مردم‌سالاری و رفع انحصار از قدرت. توزیع قدرت و جلوگیری از تمرکز آن یکی از ابزار و روش‌های ساختاری برای مهار قدرت سیاسی است. اساسا مفهوم حکمرانی یعنی اعمال اقتدار، فلذا اگر این قدرت، منحصرا و مطلقا در اختیار یک گروه قرار بگیرد منجر به فساد می‌شود؛ چراکه فی نفسه قدرت یک امر خنثی نیست و انحراف دارد؛ از طرفی توانایی‌های شخصی افراد نیز قابل اتکا برای جلوگیری از فساد انگیز بودن قدرت نیست.

 

در نتیجه برای تحقق یک نظام مردم‌سالار لازم است از تمرکز قدرت جلوگیری شود. فلذا در یک چنین هژمونی، قدرت ها در مقابل یکدیگر قرار می‌گیرند. در واقع قدرت از طریق قدرت کنترل می‌شود که صورت نهادی آن تفکیک قوا است. مردم نمی‌توانند خودشان در مقابل دولت و قوایی که به ناگهان، در یک شب بنزین را گران کرده اند و حتی مسئولیت آنرا نمی‌پذیرند، کاری از پیش ببرند، پس باید بستری برای نمایندگی مردم ایجاد و جایگاه مدعی العموم تقویت شود. اما متاسفانه میبینیم که مثلا در ماجرای  آبان ۹۸، دادستان مردم را به نفع حاکمیت مواخذه می‌کند. این رفتار نتیجه آن است که تفکیک قوا به خوبی درک نشده است و طبیعتا وقتی مبنای تفکیک قوا پذیرفته نشود این صورت نهادی کار نمی‌کند.

 

یکی دیگر از وجوه نظام مردم‌سالار، اداره جامعه با تکیه بر مردم است. ولیکن در بُعد تئوریک مشخص نیست که حاکمیت چه سطحی از دخالت مردم در امور را قائل است؟ در حال حاضر مشارکت مردم فقط در انتخابات خلاصه شده و هیچ نقش مشخصی در پازل حضور اجتماعی برای اعتراضات مردمی و جنبش‌های اجتماعی نداریم. در نتیجه هرگونه اعتراضی با دیدگاه‌های امنیتی منتج به آشوب و اغتشاش می‌شود؛ چراکه، نه در بعد نظری و نه در بعد فنی و ابزاری نتوانستیم به یک ساختار مشخص و به یک جواب مشخص برای سوال مطرح شده برسیم. اگر ما مردم سالاری را پذیرفتیم، باید بتوانیم ساختارهای نهادی آن را به شکلی انجام دهیم که نرم‌ها و هنجارها عینی شوند. ما در قانون اساسی اصل ۲۷ را داریم، اما تا کنون هیچ نمود بیرونی و روش مصداقی برای آن تعریف نکرده‌ایم. به مردم نگفته ایم که در تجمعات چگونه رفتار کنند. در اصل مذکور اجتماعات بدون حمل اسلحه مجاز شده، اما برای مردم تبیین نکردیم اگر در خلال راهپیمایی اسلحه دیدند چه اقدامی کنند.

 

همه این رفتارها چنان به مردم القا می‌کند که اگر ناکارآمدی دیدید فقط تحمل کنید. به نوعی خود حاکمیت راه اعتراض مسالمت‌آمیز را بسته است. در نتیجه، به جای آنکه مردم خود، مغتشش را از جریان راهپیمایی خارج کنند، تا حدی از رادیکال شدن اعتراض نیز استقبال می‌کنند. آبان ۹۸ قطعا نقطه‌ای در تاریخ جمهوری اسلامی است که باید منجر به بازسازی و بازیابی سیستم حکمرانی شود. اساسا در یک نظام مردم‌سالار نحوه مواجه و واکنش مردم با تصمیمات باید لحاظ شود و به صورت مداوم و هوشمند در نحوه حکمرانی بازیابی و ویرایش صورت گیرد.

 

زینب مهدوی - فعال دانشجویی

انتشار یادداشت‌های دانشجویی به معنای تأیید تمامی محتوای آن توسط «خبرگزاری دانشجو» نیست و صرفاً منعکس کننده نظرات گروه‌ها و فعالین دانشجویی است.

منبع: خبرگزاری دانشجو

کلیدواژه: یادداشت دانشجویی آبان 98 اغتشاشات اغتشاشات 98 نظام مردم سالار تفکیک قوا

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت snn.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرگزاری دانشجو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۳۷۳۹۲۲۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

معاون رئیس‌جمهور: امکان گزینش در دور دوم انتخابات مجلس آسان‌تر است

به گزارش قدس آنلاین، سید محمد حسینی معاون رئیس جمهور در امور مجلس در خصوص عملیات وعده صادق و اهمیت آن، گفت: رژیم صهیونیستی علاوه بر جنایتی که در بیش از شش ماه گذشته انجام داده است، تعرضی به کنسولگری جمهوری اسلامی در سوریه داشت و فرماندهان نظامی ما را به شهادت رساند. کاری که به هیچ عنوان توجیهی نداشت و مغایر با همه کنوانسیون‌های بین‌المللی بود.

وی با بیان آنکه ملت‌ها و دولت‌های دنیا بر این موضوع مهر تأیید زدند که این کار خلاف مقررات بین‌المللی است، افزود: جمهوری اسلامی این موضوع را در شورای امنیت سازمان ملل مطرح کرد که این شورا کاری انجام نداد، لذا طبیعی بود که ایران برای یک دفاع مشروع اقدامی انجام می‌داد، ضمن آنکه از قبل هم آن را اعلام کرده بود.

معاون امور مجلس رئیس جمهور با اشاره به قدرت موشکی و پهپادی کشورمان بیان کرد: با عملیات وعده صادق، قدرت و توان موشکی، پهپادی و رزمی کشورمان کاملاً مشخص شد.

حسینی با اشاره به ادعاهای غلو آمیز رژیم صهیونیستی در خصوص توان نظامی خود، اظهار کرد: آنها ادعا می‌کردند که با کمک آمریکا و کشورهای غربی که دارای سپر موشکی، دفاعی و پدافندی قدرتمندی هستند و موشک‌های ایران به خاک اشغالگران نخواهد رسید، در حالی که دیدیم این اتفاق افتاد و این امر تأثیر بسیار بسزایی در قدرت بازدارندگی جمهوری اسلامی و به رخ کشیدن آن به رژیم صهیونیستی و حامیانش داشت.

وی ادامه داد: این عملیات آثار و تبعات بسیار خوبی داشت. مردم منطقه از این عملیات خرسند شده و از آن استقبال کردند. مردم ما نیز این حرکت و اقتدار را مایه مباهات خودشان می‌دانند.

حسینی با بیان آنکه عملیات وعده صادق بسیار موفقیت آمیز بود و اندیشمندان و فعالان سیاسی به این موضوع اذعان کردند، تاکید کرد: خیلی‌ها اذعان دارند که قدرت موشکی و پهپادی ایران بسیار بالا است و قدرتمندترین کشور در نوع خود است در حالی که ما فقط بخشی از توانمندی‌های خود استفاده کردیم. در حالی که آنان با قدرت از خود دفاع می‌کردند، اما نتوانستند مانع نفوذ موشک‌های ما شوند و به آنها آسیب وارد شد. هرچند بنابراین بود که به مردم و شهرهای آنها آسیبی وارد نشود.

نمایندگان تهران تأثیر قابل توجهی در مجلس دارند

معاون امور مجلس رئیس جمهور در خصوص اهمیت دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی گفت: چون ۴۵ نماینده مجلس در دور دوم انتخابات مشخص می‌شوند، تأثیر آنها می‌تواند در مجلس، هیأت رئیسه و کمیسیون‌های آن بسیار مهم باشد لذا امیدواریم با مشارکت مردم شاهد باشیم که افراد به شایستگی انتخاب شوند.

وی افزود: در مرحله دوم امکان انتخاب برای مردم آسان‌تر و سهل‌تر است چون از بین تعداد محدودی باید گزینش کرد.

حسینی با اشاره به تعیین ۱۶ نماینده در دور دوم انتخابات تهران اذعان کرد: در تهران تعداد قابل توجه از نمایندگان در دور دوم مشخص می‌شوند که معمولاً نمایندگان تهران تأثیر قابل توجهی در مجلس دارند. چون کمتر درگیر کارهای روزمره حوزه‌های خود هستند، می‌توانند به مسائل کلان کشور در مجلس رسیدگی کنند لذا اگر افراد کارآمدتر و با انگیزه تر انتخاب شوند، می‌توانند نقش بسیار مهمی را در مجلس ایفا کنند.

منبع: خبرگزاری مهر